Graeme Obree : een innovatieve ontwerper van racefietsen
Graeme Obree is een Schotse ontwerper van racefietsen,
die bekend werd in de jaren negentig door het breken van het werelduurrecord,
met een door hem zelf ontworpen en gebouwde fiets.
Graeme Obree rijdend op zijn "old faithfull" fietsontwerp (foto: Wikipedia).
In de twintigste eeuw deden tijdrijders van naam regelmatig een poging het werelduurrecord te verbeteren. Op de hooggelegen wielerbaan van Mexico-stad reed Eddy Merkx in 1972 49.431m. Eddy gebruikte hier een lichte baanfiets voor. In 1984 verbeterde Francesco Moser het record, maar gebruikte daarbij een speciale aerodynamische fiets met dichte wielen. Dit bracht het record boven de 50km, maar volgens critici zou Eddy met zo'n fiets nog veel verder zijn gekomen. Beide grote mannen hadden trouwens een team van technici en medische begeleiders als ondersteuning, en kozen voor een hooggelegen baan in Amerika.
Groot was dan ook de verbazing dat een onbekende Schot in 1993 op de laagland baan van Hamar 51.596m reed. Geen technische ondersteuning, geen trainers enz. Alleen een zelf bedachte aerodynamische zitpositie en een door hemzelf gebouwde fiets. Door goed denkwerk, handigheid en veel training was Obree succesvol.
De wielerbond UCI had door het erkennen van het record van Moser, wat regels losgelaten en moest ook het record van Obree erkennen. Toen Chris Boardman wat later in het jaar in dezelfde houding het record nog eens brak, besloten ze de regels te wijzigen en de Obree zithouding te verbieden. Maar deze liet zich niet uit het veld slaan; hij koos een nieuwe zithouding de "Superman" positie (de armen gestrekt naar voren). Hiermee pakte hij in 1994 in Bordeaux het werelduurrecord terug. In 1996 besloot de UCI in al haar wijsheid ook deze zitpositie te verbieden, en kreeg Eddy zijn record uit 1972 terug! Inmiddels heeft de UCI de regels weer veranderd; de tijdritfietsen zoals in de Tour, worden nu ook toegestaan bij het werelduurrecord.
Echte aerodynamica, zonder UCI, geeft nog veel snellere fietsen. Bij de Vereniging voor Human Powered Vehicles, vinden elk jaar op Battle Mountain in de USA wedstrijden plaats voor gestroomlijnde ligfietsen. In 2013 nam Obree deel aan de wedstrijden, met zelf ontworpen en gebouwde ligfiets : "The Beastie". Een "buikligger" , die de snelste werd in zijn klasse.
Obree is een pure fietsliefhebber, een groot sportman zonder fratsen en doping. Een bekwame constructeur, die met zijn ontwerpen liet zien dat aerodynamica niet alleen in windtunnels uit te vinden is. Eigen trainingsmethoden bewezen dat er meer wegen naar succes zijn. Rijk is hij er niet van geworden, maar inmiddels heeft hij overal wel de erkenning en waardering gekregen, die hem eigenlijk al veel langer toekwam.
Verdere informatie :
Graeme Obree heeft een eigen website : Obree.com In 2003 publiceerde Obree zijn autobiografie, getiteld : 'The Flying Scotsman'. ISBN 1-84158-335-9
In 2006 is er een film uitgebracht over Obree, ook getiteld 'The Flying Scotsman'.
In 2013 publiceerde hij een boek over zijn training methode, getiteld : 'The Obree Way'. ISBN-13: 978-1408196427
In 2015 verscheen een documentaire film over Obree's 2013 HPV record poging, op Battle Mountain in de USA : 'Battle Mountain: Graeme Obree's story'.
In 2017 verscheen een video op YouTube, waarin Obree windtunneltesten uitvoert met diverse zithoudingen en fietsontwerpen, om de aerodynamische eigenschappen te beoordelen.
Er is een Engelse Wikipedia pagina Obree : https://en.wikipedia.org/wiki/Graeme_Obree
Meer over Graeme: https://stories.endurasport.com/graeme-obree-1
Obree vs Boardman: https://www.youtube.com/watch?v=yIDQH3FeG7Y